Πέμπτη 11 Νοεμβρίου 2010

Το σύνδρομο της Χαζής Δασκάλας

  • Όταν πήρα το προφίσιενσυ και άρχισα να διδάσκω αγγλικά, ήμουν μόλις δεκαοκτώ χρονών και δεν είχα ιδέα από παιδαγωγική.
  • Σταδιακά και σε βάθος χρόνου, εντρύφησα όμως σε αυτήν όχι επισήμως, δηλαδή όχι σε κάποιο εκπαιδευτικό ίδρυμα αλλά μόνη μου, αγοράζοντας έναν απίστευτο αριθμό βιβλίων από έγκυρους συγγραφείς. Σε αυτό βοήθησε και η κουνιάδα μου που είχε σπουδάσει ψυχολογία και κοινωνιολογία, και μου δάνεισε τα συγγράμματα της σχολής της.
  • Ωστόσο, όποιος διαβάζει ένα βιβλίο δε σημαίνει αυτομάτως ότι έγινε και καλός δάσκαλος, αλλιώς το εκπαιδευτικό μας σύστημα θα ήταν ιδανικό γιατί όλοι οι δάσκαλοι θα ήταν τουλάχιστον καλοί. Η αλήθεια είναι ότι στην πράξη είναι άλλη η προοπτική.
  • Στου κασίδι το κεφάλι, λοιπόν, και με φρέσκια ακόμα την ανάμνηση του θρανίου στο μυαλό μου, με όλα τα παράπονα που είχα από τους δικούς μου καθηγητές και με όλα όσα θα ήθελα να ήταν αλήθεια αλλά δεν ήταν, μπήκα στην αίθουσα.
  • Ένα από τα πράγματα που έμαθα εμπειρικά, είναι να απαντώ οποιαδήποτε ερώτηση, ακόμα και την πιο χαζή, την πιο προφανέστατα αυταπόδεικτη και την πιο ηλίθια, ακόμα και όταν φαίνεται περιπαιχτική (σε μεγαλύτερα μαντράχαλα) ή ειρωνική, γιατί τις περισσότερες φορές χρειάζονται την απάντηση απεγνωσμένα, ακόμα και αν είναι η πιο χαζή, η πιο προφανέστατα αυταπόδεικτη και η πιο ηλίθια, ακόμα και όταν φαίνεται περιπαιχτική (σε μεγαλύτερα μαντράχαλα) ή ειρωνική. Πρέπει να απαντήσεις, ειλικρινά, ευθέως και απλά, χωρίς τερτίπια ή κριτική. Κάθε μία ερώτηση.
  • Αυτό, τελικά, όχι μόνο είναι εκπαιδευτικό γιατί λύνονται όλες οι απορίες, αλλά και ξενερώνει τους είρωνες που παραιτούνται της προσπάθειας να σου σπάσουν τα νεύρα και καταντούν να κάνουν ερωτήσεις μόνο όταν πραγματικά τις εννοούν.
  • Μουαχαχαχαχαχαχα!
  • Το κακό είναι ότι αυτή η στρατηγική, μέσα από την χρόνια επανάληψη, έχει παρεισφρήσει και στον πραγματικό μου συμπεριφορικό κώδικά, με τραγικά αποτελέσματα στην κοινωνική μου ζωή. Γιατί αν απαντάς σοβαρά σε μία ειρωνία, τότε ο άλλος νομίζει ότι δεν την κατάλαβες.
  • Ωστόσο, είναι πιο ξεκούραστη η συναναστροφή και πιο απλή η ζωή έτσι, είναι λιγότερα τα mind games της κομπιναδόρικης ρουτίνας. Οι περισσότεροι ενήλικες ξαφνιάζονται από αυτή την τακτική, γιατί έχουν συνηθίσει να λένε με περιστροφές αυτό που θέλουν, να στολίζουν τις προθέσεις τους με μεταφορές και έμμεσες αναφορές, υπό την προϋπόθεση ότι και οι άλλοι θα αποκωδικοποιήσουν το μήνυμα με τον ίδιο κώδικά. Τις περισσότερες φορές, όταν συνειδητοποιήσουν ότι αυτά που λέω είναι απροκάλυπτα και κατευθείαν όπως τα σκέφτηκα, όταν συνειδητοποιήσουν ότι δεν χρησιμοποιώ τον κώδικα, αντί να καταλάβουν το μήνυμα ευκολότερα, μπερδεύονται γιατί εφαρμόζουν τον κώδικα σε ένα ήδη αποκωδικοποιημένο μήνυμα. Με κοιτάζουν πλαγίως και σκεφτικά. Όταν το βλέπω αυτό, στενάζω από μέσα μου γιατί ξέρω ότι ο τύπος ετούτος με έχει για χαζό, αδίκως.
  • Και είναι τόσο κρίμα, όχι γιατί με περνάνε για χαζό, αλλά γιατί είναι τόσα πολλά που θα μπορούσαν να είναι ευκολότερα αν οι άνθρωποι έλεγαν αυτό που θέλουν ευθέως. Τους βλέπεις να μην μπορούν να πούν ότι σε αγαπάνε, δεν μπορούν να ξεστομίσουν τις σκέψεις τους ούτε να βγάλουν από μέσα τους τις μανίες τους, γιατί νομίζουν ότι υπάρχει κάτι που είναι κακό ή άκομψο να λές.
  • Ένα κλουβί για το μυαλό.

16 σχόλια:

  1. Εχ ναι, η εμπειρία είναι το παν και όση γνώση και να έχεις, μόνο στην πράξη μαθαίνεις. Έτσι και στην αίθουσα. Άλλωστε ο εκπαιδευτικός, εκπαιδεύεται δια βίου, θέλει δε θέλει (εξαιρούνται οι ανεπίδεκτης, οι οποίοι δεν μαθαίνουν ούτε εξ αρχής!!!).
    Καλό το λακωνίζειν, καλό το κατευθείαν, αλλά καλό και το να βοηθάς τον άλλον να «στροφάρει»!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ε,δεν εχεις κι άδικο,στου κασίδη το κεφάλι κι εγω,αλλά θελω να πιστευω ότι καπως τα καταφερα:)
    Καλησπέρα από Χαρτούμ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Μεγαλη ειρωνεια που εγραψες αυτο το αρθρο αμεσως μετα το αρθρο για το συνδρομο "Δοκτωρ Χαουζ".

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Αρα, η τελικα καταλαβαινεις απο ειρωνεια, η εισαι μερος της αθελα σου :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. abban, έχεις δίκιο.

    VAD, ωστόσο, οι πρώτες χρονιές, αυτές με τη μεγαλύτερη ανασφάλεια και αβεβαιότητα, ήταν για εμένα οι πιο επιτυχημένες (τύχη του ατζαμή?) και οι πιο αγαπημένες.

    κουτάβι, όντως.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ναι. Το έχω ξαναγράψει κάπου: όταν με ρωτάνε το A και εννοούν Β, απαντάω στο Α. Ενίοτε επιμένουν, λέγοντας «μα το Β εννοούσα», και όταν αντιλέγω «Αν εννοούσες Β, γιατί δεν είπες Β;» επαναφέρουν τα πράγματα στην τάξη λέγοντάς μου «Ωχού, μωρέ Χρήστο, άρχισες πάλι.»
    Το έμμεσο της επικοινωνίας είναι τρομερά χρήσιμο επειδή επιτρέπει την αποποίηση ευθυνών («μα δεν είπα τίποτα!» όταν ζορίσουν τα πράγματα), την τήρηση μιας φαινομενικής ευγένειας (που συχνά δεν είναι ευγένεια παρά στυγνή διπλωματία) καθώς και την διατήρηση μιας αυτοσυντηρούμενης αίσθησης ανωτερότητας και ευφυΐας, δυστυχώς συνήθως ψευδούς.
    Μπορώ να ανταποκριθώ και να συνεργαστώ σε πλάγια συζήτηση (τι στο διάολο; σε τέτοιο περιβάλλον μεγάλωσα, αυτό κάνει η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων), αρκεί να μην υπάρχει η παραμικρή νύξη κακεντρέχειας ή απλής βλακείας από τη μεριά του άλλου (και οι έξυπνοι μπορούν να είναι πολύ βλάκες)· σε αυτή την περίπτωση, μουλαρώνω.

    Λογικά, είμαι ένας κοινωνικός απόκληρος. Δεν με χαλάει, διότι κερδίζω περισσότερα όταν με αφήνουν στην ησυχία μου (τύπου «άσ' τον τρελό στην τρέλα του») παρά όταν με εκτιμούν για το ομαλό συνταίριασμά μου με (κατ' εμέ) βλαβερούς κώδικες.

    Το πιο κουραστικό, είναι όταν άλλοι γαλουχημένοι σε αυτόν τον έμμεσο τρόπο σκέψης και επικοινωνίας προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν ό,τι λες (π.χ. λέω «καλημέρα» στην πεθερά μου κι εκείνη προσπαθεί να καταλάβει πού το πάω :) ) Το ίδιο θέμα που ανέφερες κι εσύ, Αθηνά.

    Είναι αλήθεια πως όλα έχουν σημασία: τι λες, πώς το λες, πότε το λες, αν το λες. Δεν θα πάψουν ποτέ να έχουν σημασία, αλλά θεωρώ πως είναι καλύτερα όταν απλοποιούμε εξαρχής το θέμα, αλλά είναι τόσο καθολικό το φαινόμενο της Λαμίας από Αθήνα μέσω Βόλου, που καταλήγω απλώς παύω να ασχολούμαι από ένα σημείο κι έπειτα.

    ΥΓ και ναι, τι ειρωνεία που γράφω αυτό το σχόλιο, όταν έχω ανοίξει μέτωπο πλάγιου πολυεπίπεδου λόγου στην ανάρτηση περί House. Αλλά μου το επιτρέπω εκεί, ως «παρακλάδι κατοπτρισμού» της σωκρατικής μεθόδου (νεολογίζω αναίσχυντα).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. τζωτ
    ένα για εσένα:
    http://www.youtube.com/watch?v=UEGxYXkwmxE

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. "βλέπεις να μην μπορούν να πούν ότι σε αγαπάνε, δεν μπορούν να ξεστομίσουν τις σκέψεις τους ούτε να βγάλουν από μέσα τους τις μανίες τους"

    Αυτό είναι το πιο σημαντικό που λες!
    Εχω βαρεθεί να ακούω τους ανθρώπους, άλλα να λένε και άλλα να εννοούν!

    ΥΓ
    Μου άρεσε πολύ το Μουυυαααχαχαχα!!!
    :-D

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Λίγο (όχι πολύ όμως) άσχετο:

    Είχα αλλάξει φροντιστήριο Αγγλικών. Πρώτη μέρα στην νέα τάξη. Ο ιδιοκτήτης είχε υποσχεθεί να μου κάνει ο ίδιος μαθήματα σε μια τάξη με σούπερ μαθητές αλλά εκείνη τη μέρα βρέθηκα με μια γυναίκα και κάτι παράξενους τύπους.

    Στην πορεία του μαθήματος αποδείχτηκε ότι οι παράξενοι τύποι δεν ήταν και πολύ σούπερ μαθητές. Εγώ είχα ήδη αρχίσει να εκνευρίζομαι για το ότι δεν τηρήθηκε η υπόσχεση από πλευράς φροντιστηρίου. Ώσπου φτάνουμε σε μια φράση που δεν την ήξερα και ρωτάω την καθηγήτρια.

    "Δεν είναι άξιο λόγου" μου λέει.

    Ε, αυτό ήταν. Μέσα μου έβραζα. Δεν είναι άξιο λόγου η δικιά μου απορία και είναι άξιες λόγου οι απορίες των άλλων που είναι για πράγματα εντελώς στοιχειώδη που θα έπρεπε να τα είχαν μάθει εδώ και χρόνια; Είχα τσαντιστεί φοβερά.

    Σε δυο λεπτά όμως, βλέπω τον διπλανό μου να σημειώνει τη φράση στο τετράδιό του και δίπλα να βάζει ένα ίσον και να γράφει στα ελληνικά "δεν είναι άξιο λόγου".

    Τότε συνειδητοποίησηα ότι η όμορφη και πρόσχαρη καθηγήτρια απλά είχε μεταφράσει τη φράση, με έναν τρόπο τόσο φυσικό που νόμισα πως αποτελούσε σχόλιο δικό της και όχι μετάφραση. Χρειάστηκε ένα παιδί που το πήρε at face value για να καταλάβω το λάθος μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Η επικοινωνία είναι βαβέλ, Αντρέα!

    κίκοπ, όπως είπε και κάποιος άλλος πριν από εμένα, "Years of practice, my lord!" (για το σατανικό γέλιο)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. μια φορά μπήκα σ΄έναν σύλλογο καινούργια
    και μου είπαν οι συνάδελφοι
    έξω είπαμε οι μαθητές έχουμε σύλλογο
    και γω τους είπα πολύ σοβαρά
    ότι είμαι του 15μελούς
    και με στείλανε απ΄ το γραφείο
    μουχαχαχαχχαχααααα
    (κατόπιν στα αποκαλυπτήρια θέλαμε υπογλώσσια)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Σήμερα είχα την τρίτη μου εμπειρία σαν δάσκαλος μιας και δουλεύω σαν εθελοντής στο Κυριακάτικο Σχολείο Μεταναστών. Δυστυχώς δεν είμαι αρκετά έμπειρος για να δώσω συμβουλές.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Άκου και μάθαινε τότε, γιάννη!
    Ρώτα τον Βαωτ που είναι και πιο έμπειρος να σου πει!

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Βράζει το καζάνι!