Ο Νεόσοφος

• Σαν τον νεόπλουτο, ανακαλύπτει θησαυρούς και πρωτόγνωρες απολαύσεις.
• Ανακαλύπτει λέξεις που οι άλλοι δεν γνωρίζουν και καταλαβαίνει ότι χρησιμοποιώντας τες, τους μπερδεύει. Έχει πρόσβαση σε αλήθειες απρόσιτες για άλλους, μυστικά που αλλάζουν ζωές των ανθρώπων, κι εκείνοι δεν έχουν ιδέα!
• Χρησιμοποιεί αυτή τη δύναμη με απερισκεψία αρχικά, συνήθως χωρίς να καταλάβει τη δύναμή του. Μετά τα πρώτα λάθη όμως συνειδητοποιεί την εξουσία που του δίνει αυτή η γνώση, και εκεί είναι η παγίδα στην οποία πέφτουν οι νεόσοφοι: νομίζουν ότι είναι πανίσχυροι, ότι μπορούν να κάνουν ότι θέλουν με τα μυαλά των ανθρώπων και ότι μόνο αυτοί, οι νεόσοφοι, ξέρουν αυτά τα κόλπα. Πολλοί το χρησιμοποιούν για προσωπικό τους όφελος και πλουτισμό, ενώ δεν είναι λίγοι αυτοί που δεν διστάζουν να πατήσουν στα κουφάρια των απλών ανθρώπων, και μάλιστα με τόση πονηριά ώστε να κυκλοφορούν χωρίς να ντρέπονται στην κοινωνία κι ας έχουν κλέψει περιουσίες από ανυπεράσπιστες γριούλες.
• Περνώντας στο επόμενο στάδιο, σαν νεόσοφος ανακαλύπτεις κάτι άλλο, συνήθως μετά από οδυνηρά μαθήματα: όχι μόνο υπάρχουν κι άλλοι που τα ξέρουν αυτά τα κόλπα, αλλά ακόμα και ο απλός βλάχος διαβάζει στα μάτια την πονηρή πρόθεση, με αποτέλεσμα κάποτε να βρεθείς εκτεθειμένος. Θα χρειαστείς τη βοήθεια του βλαχαδερού, μία πολύ ταπεινωτική κατάσταση, ειδικά μετά από την υπεροπτική συμπεριφορά σου.
• Πολλές φορές, δεν έχει σημασία. Πολλές φορές γίνονται ρεζίλι και πιάνονται στα πράσσα, αλλά εξακολουθούν να το παίζουν μπονβιβέρ και φιλοσοφημένοι τύποι και παριστάνουν τους οινογνώστες στα γεύματα, ίσως και εν αγνοία τους ότι ο απλός βλάχος τους έχει πάρει χαμπάρι και του σέρνει τα εξ αμάξης γελώντας στα καφενεία. Κανείς δε νοιάζεται για τον βλάχο μέχρι τις εκλογές, άλλωστε...
• Το θέμα είναι όμως ότι ακόμα και στο απόγειο της αλαζονείας, τον χρειάζεσαι τον μποστανόβλαχο, για να αγοράσει από το πολυκατάστημά σου, για να έρθει στο ιατρείο σου, για να του πάρεις τα ωραία του λεφτάκια και για να μη σε χρεώνει διπλά και τρίδιπλα για να σου στρώσει ένα πλακάκι στην πισίνα και για να σε ψηφίσει. Αυτό είναι το επόμενο στάδιο, κατά το οποίο ο νεόσοφος βρίσκεται στη δυσάρεστη θέση να παριστάνει τον ευγενικό σε άτομα που θεωρεί υποδεέστερης κουλτούρας.
• Το οποίο οδηγεί στο επόμενο στάδιο, το κρίσιμο μάθημα που αργά ή γρήγορα μαθαίνουν οι περισσότεροι αλλά κάποιοι άλλοι ποτέ, ότι κανείς δεν είναι πραγματικά υπεράνω και ότι στην αλληλουχία των αξιωμάτων όσο χαμηλότερα βρίσκεται η βάση, τόσο χαμηλότερα βρίσκεται και η κορυφή. Διδάσκεται ο νεόσοφος ότι ο απλός βλάχος μπορεί να μην έχει πλούσιο λεξιλόγιο, ίσως να μην μπορεί να αποδείξει ότι είσαι ένοχος, αλλά ξέρει με έναν τρόπο εμπειρικό και ενστικτώδη ότι είσαι σκάρτος και ότι για αυτό με την πρώτη ευκαιρία είναι δικαιολογημένος αν σου κάνει παλιανθρωπιά. Καταλαβαίνεις ότι δεν είσαι και τόσο μάγκας τελικά. Όχι μόνο δεν είσαι υπεράνω αλλά πρέπει κιόλας να παλεύεις διαρκώς με τους ομοίους σου και με τους από πάνω σου και με τους από κάτω σου. Πρέπει να φανείς ακόμα πονηρότερος.
• Όχι μόνο να φαίνεσαι καλός, αλλά να υπάρχουν και αποδείξεις: αγαθοεργίες, δωρεές, χάρες, εκδουλεύσεις, χατήρια. Μπαίνεις στον κόπο να διατηρείς μια καλή εικόνα, ένα τέχνασμα που δυστυχώς είναι πολύ παλιό και πιάνει μόνο αν μποστανόβλαχος έχει κάποιο σημαντικό όφελος, ένα δίκοπο μαχαίρι γιατί οδηγεί σε συναλλαγές πολύ ψυχοφθόρες, ειδικά αν ο μποστανόβλαχος είναι πονηρούλης και έχει περισσότερες αξιώσεις στο μέλλον.
• Έχοντας κάποια εμπειρία μετά από τόσα χρόνια, λογικά θα πρέπει πια να έχεις καταλάβει μία απλή αλήθεια: μπορείς να κοροϊδέψεις μερικούς ανθρώπους μερικές φορές, αλλά δεν μπορείς να κοροϊδεύεις όλους τους ανθρώπους όλες τις φορές.
• Έχεις πάψει πλέον να είσαι νεόσοφος. Μία κούραση, ένας κυνισμός ίσως σε καταβάλει, η συνήθεια όμως είναι μεγάλο πράμα, οπότε συνεχίζεις. Ίσως περάσεις από το στάδιο του Νονού, δηλαδή από το στάδιο εκείνο κατά το οποίο καταφεύγεις σε ακόμα περισσότερα βρώμικα κόλπα, ακόμα πιο αδίστακτες τακτικές, ακόμα πιο ελεεινό αλισβερίσι, ακόμα πιο ανήθικο και άνομο σκύλεμα ζωών. Είτε το περάσεις αυτό το στάδιο, είτε όχι, είτε το καταφέρεις είτε όχι, υπάρχει το επόμενο στάδιο. Η σήψη.
• Από τα βρωμερά ζουμιά της, κάτι άλλο θα ξεκινήσει, ίσως μύρια σκουλήκια, ίσως τίποτα άλλο εκτός από ένα ξερό κόκκαλο, ή αν είμαστε τυχεροί, ένας καλύτερος άνθρωπος.
• Ίσως αυτός να ξέρει ότι η καλή δουλειά δεν πάει ποτέ χαμένη.