Πέμπτη 13 Μαΐου 2010

Το Μνημείο του Άγνωστου Ειδήμονα

  • Οι περισσότεροι γονείς κρίνουν τον δάσκαλο χωρίς να έχουν σπουδάσει παιδαγωγική. Οι περισσότεροι ασθενείς διαλέγουν γιατρό, αλλά και συνιστούν ως τον καλύτερο, χωρίς να έχουν σπουδάσει ιατρική. Οι περισσότεροι από εμάς ψηφίζουν χωρίς να διαβάσουν όλες τις αναλύσεις από όλες τις εφημερίδες πάνω σε όλα τα πολιτικά ζητήματα. Οι περισσότεροι κάνουμε κάποιο εστιατόριο στέκι μας χωρίς να έχουμε δεί την κουζίνα. Οι περισσότεροι από εμάς διαλέγουμε το φαγητό μας χωρίς να έχουμε ιδέα από που προέρχεται και πως παράχθηκε, τι περιέχει και χωρίς να είμαστε διατροφολόγοι. Οι περισσότεροι από εμάς κρίνουμε τους άλλους χωρίς να ρωτήσουμε τον άλλον μήπως έχει να πει τίποτα, αν έχει κάποιο λόγο για αυτά που κάνει και χωρίς να έχουμε πτυχίο ψυχολογίας.
  • Οι περισσότεροι από εμάς εκτιμούμε ένα έργο χωρίς να είμαστε γλύπτες, μουσικοί, χορευτές, ποιητές, σκηνοθέτες, ζωγράφοι.
  • Θα έπρεπε λοιπόν να βουβαθούμε όλοι? Ή μήπως θα έπρεπε πρώτα να σπουδάσουμε όλα αυτά τα πράγματα και μετά να ζήσουμε?
  • Θα έπρεπε να έχουμε γνώμη μόνο αφού ρωτήσουμε τον ειδήμονα? Κάτι σε "κύριε ποιητά, αυτό το ποίημα που διάβασα και έκλαψα ήταν καλό ή όχι?" και αφού τελειώσουμε από εκεί να πάμε και στον ψυχαναλυτή να ρωτήσουμε γιατί κλάψαμε, τι ήταν αυτό που μας συγκίνησε και μήπως είναι ανησυχητική τέτοια συμπεριφορά.
  • Όχι βέβαια!
  • Η ανθρώπινη εμπειρία έχει ανάγκη να γίνεται λόγος, πάντα. Ανεξάρτητα από το βαθμό ευφυίας, μόρφωσης ή κοινωνικοποίησης, όλοι οι άνθρωποι έχουν την ανάγκη να εξωτερικεύσουν τη σκέψη τους. Λέγεται επικοινωνία.
  • Άλλος γράφει, άλλος τραγουδάει, άλλος κουβεντιάζει ποδοσφαιρικά , ο καθένας με τον τρόπο του μιλάει.
  • Το να βγαίνει κάποιος "ανώνυμος" και να ισχυρίζεται ότι πρέπει να υποστηρίξω την ομιλία μου με λόγια άλλων, ότι αν δεν έχω διαβάσει πρώτα ορισμένα "ευαγγέλια" δεν δικαιούμαι να έχω άποψη, δεν τιμά καθόλου τον "ανώνυμο".
  • Καταρχάς, οι εμπειρίες του κάθε ανθρώπου δεν διαβάζονται σε βιβλία. Κανένας, όσο χαρισματικά και αν γράφει, δεν μπορεί να δεί με τα μάτια μου ούτε να οσφρανθεί με τη μύτη μου, ούτε να νιώσει αυτά που νιώθω. Θα μπορούσε, αν ήταν εδώ και αν βρίσκονταν στη θέση μου, αλλά δεν είναι εδώ και δεν βρίσκεται στη θέση μου.
  • Δεύτερον, μία άποψη χρειάζεται τεκμηρίωση εφόσον αφορά επιστημονικά, οικονομικά, κοινωνικά δεδομένα με την πρόθεση να στηρίξει ή να προωθήσει κάποιες δράσεις. Αν η άποψη που εκφέρεται αφορά προσωπική ενόραση ή αφηρημένο συλλογισμό τότε η τεκμηρίωση είναι αδύνατη, φύσει και θέσει. Κανείς δεν μπορεί να αποδείξει σε κανέναν τι νομίζει ούτε την άποψή του για τους ανθρώπους. Τα αισθήματα, ακόμα κι αν το επιδιώξεις, δεν αποδεικνύονται.
  • Τρίτον, μία δήλωση τύπου "αφού δεν έχεις πτυχίο μη μιλάς" δείχνει ότι το άτομο που τη ξεστομίζει έχει άλυτα ζητήματα αυτοπεποίθησης, γιατί αν δεν έχουμε δεχθεί τον εαυτό μας όπως είναι τότε μία απλή διαφωνία φαντάζει απειλητική για τον εγωισμό μας, κι έτσι κρυβόμαστε πίσω από άλλα προσχήματα (έλλειψη πτυχίου) για να κάνουμε τον άλλον να σωπάσει, να ακυρώσουμε τη γνώμη του. Ξεχνάει ο "ανώνυμος" ότι ούτε αυτός έχει πτυχίο, κι ωστόσο όχι μόνο έχει γνώμη αλλά προσπαθεί να την επιβάλει κιόλας. Δείχνει ότι το άτομο που εκφέρει αυτή την ακραία άποψη δεν έχει την κρίση που απαιτείται για να κρίνει ξεχωριστά την κάθε κατάσταση με αποτέλεσμα να πέφτει σε σφάλματα τύπου "άσπρο-μαύρο" ή ακόμα "πτυχίο-χωρίς πτυχίο" μην έχοντας τη ικανότητα να διακρίνει τις ενδιάμεσες καταστάσεις. Το άτομο αυτό χρειάζεται "πτυχίο" αλλιώς δεν θα μας πει μπράβο.
  • Κάποιος άλλος, ένας ηλεκτρονικός μου φίλος, είχε πει ότι από τότε που κατάλαβε πως γράφοντας στο μπλογκ επηρεάζει κόσμο, έκοψε τις πολλές εξωτερικεύσεις. Δεν διαφώνησα μαζί του τότε, γιατί η άποψή του είναι σεβαστή, αλλά η δική μου άποψη είναι ότι ακριβώς για αυτό υπάρχει ο λόγος και η ομιλία. Αν κλειστούμε ανάμεσα σε έναν τοίχο politically correct εκφράσεων και ανώδυνων, ρηχών απόψεων, τότε ο λόγος μας γίνεται άχυρο και καταναλώνεται από μηρυκαστικά. Πως θα ζήσουμε χωρίς αλληλεπίδραση? Πως θα αγαπήσουμε (ή αναπόφευκτα να απορρίψουμε) τους γύρω μας αν δεν συνδιαλλαγούμε?
  • Ποιός είπε ότι πρέπει να συζητάμε μόνο για βαριά ή μόνο για ελαφρά ζητήματα? Υπάρχει κάποιο είδος μονοπώλιου? Μόνο ο Ντοστογιέφσκι κι άλλοι δύο αναλαμβάνουν τις βαθυστόχαστες σκέψεις ενώ εμείς όλοι οι υπόλοιποι θα μιλάμε για τον καιρό? Ή, το αντίστροφο, μόνο οι πρωινατζούδες θα κάνουν κουτσομπολιό και όλες εμείς θα μένουμε αμέτοχες?
  • Άλλωστε, "ανώνυμε", ο κάθε ένας που διαβάζει ή ακούει τα λεγόμενα ή τα γραπτά κάποιου άλλου, έχει τη δυνατότητα να τα αποδεχθεί ή να τα απορρίψει, ανάλογα με τη νοοτροπία του. Η συμφωνία δεν είναι υποχρεωτική. Αυτή είναι άλλωστε και η πεμπτουσία της επικοινωνίας, αλλιώς δεν θα ήταν επικοινωνία αλλά δικτατορία.
  • Τώρα, το γιατί δεν θες να γράφω και γιατί σε εκνευρίζει τόσο πολύ αν κάποια ανάρτηση δε μου βγεί τόσο επιτυχημένη, δεν το έχω καταλάβει. Τη διαφωνία σου τη σέβομαι, δεν χωράει στο μυαλό μου όμως αυτή ή διαρκής προσπάθεια να με υποτιμήσεις, και γιατί αφού δε σε εκφράζουν αυτά που γράφω εξακολουθείς να επανέρχεσαι με την ίδια φρασεολογία και με το ίδιο μένος. Στο κάτω-κάτω της γραφής, άσε με στην τρέλα μου, να νομίζω ότι είμαι η υπέροχη βασίλισσα της βυσσινί ζούγκλας, αν αυτό με ευχαριστεί.
  • Γιατί βασανίζεσαι έτσι?
  • Αν και το λέω χωρίς πτυχίο ούτε άλλου είδους πιστοποίηση, η ζωή είναι όμορφη!

5 σχόλια:

  1. Συμφωνώ με τον επιλογό σου αλλά διαφωνώ στο σημείο που λες για τα βιβλία μιας και υπάρχουν βιβλία τα οποία είναι τεράστιος πλούτος γνώσεων.

    Οποιος το παίζει γιατρός σε γιατρούς είναι κρετίνος αλλά πιστεύω απόλυτα ότι όλοι οι πολίτες έχουμε το δικαίωμα να κρινουμε τους πολιτικούς μας μιας και αυτοί μας κυβερνάνε.

    Ο βασικός λόγος που έχω μπλογκ είναι για να σχολιάζω όλα όσα με ενοχλούν και είναι πολλά...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. ioannisk
    δεν είμαι κατά των βιβλίων.
    απλά θεωρώ ότι μπορεί κανείς να αναπτύξει σκέψεις ή πεποιθήσεις και εκτός των ήδη διατυπωμένων σε αυτά, βασιζόμενοι σε δική μας εμπειρία ή βίωμα, έστω και με τη επίγνωση ότι δεν είναι καθολικά αποδεκτή ή εμπεριστατωμένη.

    Άλλωστε, ένα συντριπτικό ποσοστό όσων γράφονται είναι θεωρίες και όχι αποδεδειγμένα γεγονότα, ειδικά σε ότι αφορά την ψυχή και το μυαλό. Ακόμα και η πιο καλοδουλεμένη επιστημονική προσέγγιση, δεν είναι παρά ακριβώς αυτό, μία προσέγγιση που διαρκώς τελειοποιείται αλλά για πάντα τείνει στο άπειρο χωρίς ποτέ να τέμνεται.
    Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει απόδειξη για τίποτα, παρά μόνο ενδείξεις και πίστη.
    Τα μόνα που μπορούν να αποδειχθούν, με την έννοια που μάλλον εννοεί ο "ανώνυμος", είναι ότι συλλαμβάνουν οι αισθήσεις, αλλά και πόσο αξιόπιστο είναι αυτό?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Επιμένω στην αρχική μου τοποθέτηση: αν το βιβλίο είναι αξιόλογο, αν μη τι αλλοα βασίζεται και σε εμπειρίες ή βίωματα, τότε είναι κορυφή σαν πηγή.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Μπορώ να εκφράζω συναισθηματικές απόψεις (όπως στην ανάρτηση δύο αναρτήσεις πιο πίσω) χωρίς αναφορές σε βιβλία?
    Έχω το δικαίωνα εκφράζομαι στο μπλογκ μου?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Προφανώς, άλλωστε το κάνω και στο δικό μου :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Βράζει το καζάνι!