Η γιαγιά μου

• Η γιαγιά μου γεννήθηκε στην Καισάρεια της Καππαδοκίας, όπως ο Αϊ-Βασίλης, στη καρδιά του χειμώνα, στο πατάρι. Αυτή ήταν και η μοναδική πληροφορία που καταφέραμε να αποσπάσουμε απο την προ-γιαγιά, τη μητέρα της.

• Πάμφτωχη οικογένεια. Παρόλο που αγαπούσε τα γράμματα δεν είχε τα λεφτά να πάει πέρα από την τετάρτη δημοτικού( ή ότι άλλο αντίστοιχο υπάρχει στην Αρμενία). Ωστόσο, στη διάρκεια της ζωής της έμαθε να συνεννοείται σε έξι γλώσσες και είχε την έμφυτη κοινωνικότητα ώστε το σαβουάρ βιβρ να της βγαίνει τόσο αυθόρμητα λες και είχε γεννηθεί σε σαλόνι των Βερσαλλιών.

• Έμαθε από μικρή να ράβει και να πλέκει καλάθια για να βοηθήσει την οικογένεια και όσο πήγαινε σχολείο έκλεβε μολύβια και σβύστρες από τους πιο ευκατάστατους συμμαθητές της για να μπορεί να γράφει χωρίς να επιβαρύνει τους γονείς της, μέχρι που την κατάλαβαν, την έσπασαν στο ξύλο και έτσι διέκοψε τις σπουδές της.
• Όταν της έδιναν ένα κομμάτι ψωμί να φάει, το έκοβε στα δύο κρατώντας από ένα μισό στο κάθε χέρι και προσποιούνταν ότι το ένα ήταν ψωμί και το άλλο τυρί. Μας έλεγε αυτή την ιστορία όποτε δεν τρώγαμε το φαγητό μας. Κάποτε έκλεψε ένα ολόκληρο ταψί μπακλαβάδες από έναν πλανόδιο πωλητή και το έκρυψε κάτω από μία σκάλα. Για μία εβδομάδα χόρταινε με μπακλαβά μέχρι που την κατάλαβαν και την σάπισαν στο ξύλο. Το δικό της σχόλιο ήταν : "Εγώ πάντως τον μπακλαβά τον έφαγα."

• Λίγο αργότερα, στη Μικρασιατική καταστροφή, οι Τούρκοι μπήκαν στην πόλη και άρχισαν να σφάζουν. Μπήκαν και στο σπίτι της γιαγιάς και τους βρήκαν κρυμμένους στο πατάρι, αφού πρώτα πέταξαν από το παράθυρο κάτι στρώματα και άχυρα στα οποία είχαν κρυφτεί. Σκότωσαν τον προ-πάππου και πέταξαν από το παράθυρο και τη γιαγιά μου με τη μικρή της αδερφή, οι οποίες προσγειώθηκαν πάνω στα στρώματα και τα άχυρα που είχαν πετάξει πρωτύτερα οι Τούρκοι Η προ-γιαγιά μάζεψε ότι πρόλαβε μέσα σε ένα σεντόνι, πήρε και τα παιδιά και μαζί με ένα καραβάνι προσφύγων διέσχισαν την έρημο, μέχρι την Αίγυπτο ενώ πίσω τους η πόλη φλέγονταν.

• Πίνοντας κάτουρα δικά τους και των γαϊδουριών για να επιζήσουν, έφτασαν τελικά στην Αίγυπτο όπου η γιαγιά μπήκε μαθητευόμενη σε μοδίστρα πολύ επιτυχημένη της τότε εποχής. Με αυτό τον τρόπο μπήκε σε πολλά ευκατάστατα σπίτια και έμαθε πολιτισμένους τρόπους, Γαλλικά, Αγγλικά και Ιταλικά αλλά και Ελληνικά (ήδη μιλούσε Αρμένικα και Τούρκικα). Μετά γνώρισε τον παππού. Ήταν Έλληνας ναυτικός και δούλευε στο κανάλι του Σουέζ. Την αγαπούσε τρελλά και ήταν περήφανος για τις ικανότητές της αλλά σύμφωνα με τις παραδόσεις του καιρού τους την σάπιζε στο ξύλο.

• Έκανε τρία παιδιά και με την μεταπολίτευση αναγκάστηκε μαζί με όλους τους Έλληνες, Άγγλους και Γάλλους να εγκαταλείψει την Αίγυπτο. Πήγαν όλοι στην Αγγλία αλλά έξι μήνες αργότερα τους έδιωξαν και από εκεί, κι έτσι ήρθαν στην Ελλάδα. Ο γιός της και θείος μου έπιασε καλή δουλειά και ξαναπήγε στην Αγγλία ενώ οι δύο κόρες της παντρεύτηκαν η μία στην Κόνιτσα και η άλλη στην Ιταλία. Αυτό την "ανάγκασε" να κάνει συχνά ταξίδια που τα λάτρευε και να γνωρίσει πολλούς σημαντικούς άνθρωπους. Κάπου εκεί πέθανε ο παππούς και το μόνο που έχουμε από αυτόν είναι κάτι χοντροί τόμοι εγκυκλοπαίδειας δεμένοι με δέρμα, καζαμίες, και πολλά, πολλά μυθιστορήματα. Από αυτόν η γιαγιά έμαθε να γράφει με ένα συνδυασμό ελληνικών και λατινικών χαρακτήρων, γιατί ο παππούς ήθελε να της τα μάθει όλα. Από αυτόν έμαθε και την αγάπη για τα σταυρόλεξα τα οποία έλυνε με τον πιο εξωφρενικό τρόπο, όπως ήτανε φυσικό αφού έγραφε με δύο αλφάβητα.

• Ο θείος μου και γιός της, της είχε μεγάλη αδυναμία και αφού είχε "πιαστεί" καλά στην Αγγλία, την έπαιρνε μαζί του στα Μπαρμπέιντος και στην Αμερική και στην Αυστραλία και στα Γκαλαπάγκος και όπου βάνει ο νους του ανθρώπου. Η γιαγιά άλλο που δεν ήθελε, βέβαια...! Και στη Ντίσνευλαντ, και σε όλη τη Μεσόγειο, και στην Καραϊβική και στο ανατολικό μπλοκ, και , και, ..........

• Ήξερε όλες τις ιστορίες του Νασραντίν Χότζα και ειδικά τις πιο "πιπεράτες" μας τις έλεγε σε κάθε ευκαιρία. Έπινε τον καφέ σε γυάλινο ποτηράκι, όπως του κρασιού, της άρεσε να παίζει μπιρίμπα (βραζιλιάνικο την έλεγε) το οποίο μας είχε διδάξει από μικρή ηλικία. Εκνευρίζονταν όταν έχανε και αναφωνούσε "Μποοοχλάρ!" το οποίο σημαίνει σκατά και είχε ενδιαφέρουσες θεωρίες τις οποίες υποστήριζε με θέρμη. Ο σπούτνικ για παράδειγμα τρύπησε το όζον!

• Ποτέ δεν έμαθε τί σημαίνει δίαιτα ούτε υγιεινή διατροφή. Έμαθε να οδηγεί στα 65 αν και στην ουσία ποτέ δεν οδήγησε (ευτυχώς). Της άρεσαν τα μικρά μπουκαλάκια με άρωμα, μία επίχρυση θήκη για το καρνέ της, τα στυλό που γράφουν και ανάποδα και τα καυτερά φαγητά που ποτέ δεν έμαθε να μαγειρεύει. Πάντα ήτανε κοκέτα και μύριζε τριαντάφυλλο. Κάθε βράδυ έλυνε σταυρόλεξα στο Τραστ και στο Τεστ που κρατούσε στο συρτάρι του κομοδίνου της (μοσχοβολούσε κι αυτό τριαντάφυλλο).

• Όπου βόλτα και γλέντι η γιαγιά ήταν πρώτη. Μέχρι και δύο μήνες πριν τελικά παραδώσει το πνεύμα, κάθε δύο μήνες έμπαινε σε αεροπλάνο και επισκέπτονταν μία τον θείο, μία τη θεία μία τα ανήψια, τα εγγόνια, όσο μακρύτερα μπορούσε. Από δική της επιλογή και παρά τα παρακάλια των παιδιών της πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής της σε γηροκομείο μαζί με την αδερφή της όπου οργάνωνε παίγνια και κερνούσε καφέ στο δωμάτιό της.

• Το τελευταίο που θυμάμαι από τη γιαγιά ήταν όταν στο γάμο μου τη σύστησα στον άντρα μου εκείνος της είπε "Πώς είστε?" και εκείνη απάντησε "Κοντή και χοντρή."

• Γειά σου γιαγιά

PRICELESS

• Κάποιοι αναζητουν το χρήμα. Κάποιοι αναζητούν τη δόξα. Κάποιοι αναζητουν την αγάπη, την ισχύ ή ένα ιδεώδες. Κάποιοι αναζητούν τη λύτρωση. Υπάρχει όμως κάτι που αξίζει πιο πολύ από το χρήμα. Κάτι πιο ακριβό απο την αγάπη ή τη δόξα. Κάτι που έχουμε ανάγκη περισσότερο και από τη λύτρωση, περισσότερο από όλα αυτά μαζί και αυτό είναι κάτι που λέγεται αποδοχή.

• Λίγα είναι αυτά που δεν θα κάναμε για να κερδίσουμε την αποδοχή και ακόμα λιγότερα είναι αυτά που δεν στερούμαστε για να έχουμε την αποδοχή. Για αυτό δουλεύομε νύχτα-μέρα, για αυτό ανεχόμαστε τους ηλίθιους, για αυτό αλλάζουμε τους εαυτούς μας και για αυτό φοράμε ωραία ρούχα. Για αυτό οι άνθρωποι πληγώνουν ο ένας τον άλλον και μετά κλαίνε ο καθένας μόνος του σε ξεχωριστά δωμάτια. Για αυτό πονάμε όλοι.

• Ακόμα και οι ανήθικοι έχουν ανάγκη την αποδοχή από τους άλλους ανήθικους. Για αυτό οι σχέσεις πάνε κατά διαόλου. Φοράμε ότι πρέπει, λέμε ότι πρέπει, τρώμε ότι πρέπει και κάνουμε ότι πρέπει νομίζοντας ότι ο φίλος μας, το παιδί μας ή ο εραστής μας είναι project που πρέπει να περατωθεί εντός της προθεσμίας. Στήνουμε τον εαυτό μας σαν μαριονέτα και μετά απορούμε γιατί μας φέρονται σα να είμαστε μαριονέτες. Αφού το ένα σημείο επαφής με τον συνάνθρωπο είναι η προσωπική έκφραση, καταπνίγοντάς την μέσα σε προκατασκευασμένες από τα μέσα συμπεριφορές, μένουμε ανίκανοι να μιλήσουμε για τον εαυτό μας, για τη δουλειά μας και τις σκέψεις μας. Κοιτάμε αυτόν που κάθεται απέναντί μας αναμένοντας με αγωνία την επόμενη λέξη του για να ξέρουμε τι πρέπει να πούμε. Διαλέγουμε politically correct εκφράσεις και δεν εκφέρουμε γνώμη από φόβο ότι ο αντίκρυ μας θα μας απορρίψει ειρωνικά. Ίσως και να το κάνει για να φανεί ανώτερος και να κερδίσει την αποδοχή μας.

• Και όλα αυτά χωρίς να κερδίσουμε τίποτα.

Πάλι είμαστε μόνοι, πάλι αμφιβάλλουμε αν κάναμε κάποιο λάθος, πάλι πρέπει να ξανακάνουμε τις ίδιες θυσίες φτου κι απ'την αρχή, πάλι πίνουμε νερό από την πηγή κοιτώντας με τρόμο τριγύρω μήπως μας χυμήξει η απόρριψη από το πουθενά. After all this pain, why do we ALL feel like misfits?

• Ο λόγος που ,παρά την αρχική μου πρόθεση να μην ανεβάσω τίποτα μέχρι το τέλος της τουριστικής περιόδου τελικά κάτι ανεβάζω, ήταν αυτός που καταλαβαίνει κανείς βλέποντας την φωτογραφία στο πλάι. Πρόκειται για συλλεκτικό βιβλίο του Πράτσετ που κατάφερα να πιάσω στα χέρια μου μετά από πολλές και αγωνιώδεις προσπάθειες ετών. Όποιος ζεί εκτός Αθήνας και δεν έχει τον Ύψιστο κουμπάρο, ξέρει τι σημαίνει να ψάχνεις βιβλίο και να σε κοιτάνε με το βλέμμα "ακόμα διαβάζεις βιβλία στην ηλικία σου?" ή "ωχ, τι θα θέλει πάλι η παλαβή".

• Και το καλό: την κυριακή ένας καλός φίλος που θα έρθει από αγγλία θα μου φέρει και το πρώτο Science of Discworld(υπάρχουν τρία συνολικά). Και σε αυτό το σημείο θέλω να σας μιλήσω λίγο για αυτόν τον πανέξυπνο και ταλαντούχο άνθρωπο που λέγεται Πράτσετ.

• Καταρχάς, πάντα όταν διαβάζω ένα βιβλίο βγαίνω από τη σαπουνόφουσκα του μικρόκοσμού μου και αρχίζω να καταλαβαίνω ή και να νιώθω άλλες εμπειρίες και ,κυριολεκτικά, αν μου μιλήσει κανείς την ώρα που διαβάζω θα χρειαστεί να υψώσει τη φωνή του για να με συνεφέρει στην πραγματικότητα. Αυτό για εμένα είναι το καλύτερο φρεσκάρισμα για το μυαλό, η καλύτερη ξεκούραση από την καθημερινή σκοτούρα. Όταν τελικά κλείσω το βιβλίο, τις περισσότερες φορές έχω μεγαλύτερη όρεξη να παίξω με τα παιδάκια μου και δημιουργικότερη έμπνευση να κάνω όλα αυτά που ούτως ή άλλως είχα σκοπό να κάνω αλλά χωρίς πολλή ενέργεια.

• Ο Πράτσετ τώρα, είναι ένας ευφυής άνθρωπος με μεγάλη μόρφωση και αυτό φαίνεται από τις αναφορές του στην ιστορία την τέχνη ή τις επιστήμες και η επαφή με έναν ευφυή άνθρωπο είναι πάντα μία αναζωογονητική εμπειρία.

• Με μεγάλο χιούμορ και απίστευτη χρήση της αγγλικής γλώσσας, απομυθοποιεί τη βία που κυριαρχεί οπουδήποτε αλλού. Ίσως ο φίλος πρατσετάς που ενδεχομένως διαβάσει αυτή την ανάρτηση να φέρει ώς αντίρρηση το γεγονός ότι οι σκηνές πάλης, μάχης και ξεκοιλιάσματος δεν είναι καθόλου λίγες. Και θα έχει δίκιο. Η διαφορά όμως είναι ότι στις περιγραφές των βίαιων σκηνών η έμφαση δίνεται περισσότερο στο ποιόν των συμπλεκόμενων παρά στις βίαιες πράξεις (πχ ο Rincewind πάντα τρέχει να ξεφύγει ενώ ο Vimes όσο κι αν πιεστεί χρησιμοποιεί τη διπλωματία καταφεύγοντας στη βία μόνον όταν απειλείται η ζωή του).

• Μέσα στα βιβλία του ασχολείται με τη θρησκεία, τον πατριωτισμό, τη φιλία, τον ρατσισμό, τις σχέσεις, την πολιτική, τον αποκρυφισμό, το σεξ, τα ταξίδια, τον ηρωισμό και όλο το φάσμα της ανθρώπινης δράσης. Το χιούμορ του είναι συχνά ειρωνικό, πάντοτε εύστοχο αλλά ποτέ προσβλητικό, πράγμα που δείχνει άνθρωπο με βαθειά κατανόηση της ανθρώπινης φύσης.

• Οι ήρωες των βιβλίων του έχουν αστεία ελαττώματα αλλά σιδερένιο ήθος, δηλαδή δεν συμβιβάζουν τα πιστεύω τους παρά τις στιγμές αδυναμίας. Δέν υπάρχουν καλοί εγκληματίες όπως βλέπουμε συχνά στις ταινίες (πχ natural born killers, kill bill, pulp fiction.....) υπάρχουν όμως αρκετοί που βρίσκουν τον ίσιο δρόμο, όπως το troll Detritus που τελικά μπαίνει στην αστυνομία.

• Σε αντίθεση με τη σειρά του χάρυ πόττερ που αποτελεί αναμάσημα κλισέ καταστάσεων και περιγραφών για να μην πω ότι στερείται και οποιουδήποτε νοήματος (το είπα τελικά....) και δεν έχει ΚΑΜΜΙΑ πρωτότυπη ιδέα, ο πράτσετ απογυμνώνει την αλήθεια και την ξαναντύνει με πολύχρωμη αστεία φορεσιά δίνοντάς της πιο υποφερτή μορφή.

• Σε αντίθεση με τα βιβλία του Τόλκιεν που ναι μεν δανείζονται φαντασία από την παγκόσμια ιστορία αλλά είναι τόσο, μα τόσο μακρόσυρτα και βαρετά, η γραφή του Πράτσετ είναι συναρπαστική, γεμάτη κέφι για τη ζωή και σε παρασέρνει και στην επόμενη σελίδα, και στην επόμενη, και στην επόμενη......

• Οι ιστορίες του είναι σφιχτοδεμένες και συμπαγείς, δηλαδή όχι μόνο δεν έχουν κενά στην πλοκή αλλά εκτυλίσσονται σε πολλά επίπεδα προσφέροντας ένα πλούσιο, συναρπαστικό ανάγνωσμα κάθε φορά. Oι περιγραφές του είναι αυτό που πρέπει να είναι: περιγραφές, τόσο ζωντανές και τόσο δυνατές που δεν υπάρχει περίπτωση να μην το δείς μπροστά σου με τα μάτια του μυαλού.
• Και μία προειδοποίηση για τον ανύποπτο αναγνώστη : την πρώτη φορά που θα διαβάσετε οποιοδήποτε του Πράτσετ στις πρώτες σελίδες ίσως αναρωτηθείτε "πού το πάει?". Μην απογητευτείτε όμως γιατί στη συνέχεια θα δικαιωθείτε και θα γίνει ξεκάθαρο πού το πάει. Προσωπικά μου αρέσει να διαβάζω πολλές φορές τα βιβλία γιατί κάθε φορά τα βλέπω με άλλο μάτι, αλλά και γιατί συχνά με τη δεύτερη ανάγνωση ανακλύπτω πράγματα που ίσως να μου είχαν ξεφύγει την πρώτη φορά.

• Αν σας κέντρισα την περιέργεια τότε αρχίστε με τον Θεριστή (Τhe Reaper) που από πολλούς θεωρείται το καλύτερό του βιβλίο.

Είπα να το σβήσω το βλογάκι μου. Ετσι κι αλλιώς δεν προλαβαίνω να το ενημερώνω όσο συχνά θα ήθελα. Όμως μου έλειψε. Είπα να διαβάζω απλώς τις αναρτήσεις των άλλων αφήνοντας σχόλια όπου έχω κάτι να πώ αλλά πόσο ανούσιο είναι αυτό! Νά'μαι και πάλι λοιπόν, αν και κανονική ανάρτηση θα έχω μετά τον Αύγουστο. I apologise for the inconvenience που λένε και οι εταιρείες όταν σου χάνουν τις αποσκευές. και ελπίζω να μη με ξεχάσατε εντελώς.