Κενή Διαθήκη

• Δεν μου αρέσει η θρησκεία σαν επιβεβλημένο και υποχρεωτικό σύστημα σκέψης, με τον ίδιο τρόπο που θεωρώ απολυταρχικό ένα πολίτευμα που περιορίζει την έκφραση σε οποιοδήποτε επίπεδο.
• Δεν θεωρώ ότι ευθύνεται για όλα τα κακά του κόσμου από τη μία, αλλά ούτε και τη λύση για αυτά, απλά ένα σκουριασμένο κοινωνικό εργαλείο, ίσως ένα απομεινάρι της δομής ενός παρελθόντος κόσμου.
• Μέσα σε αυτά τα πλαίσια αφαιρώντας το συναίσθημα και επιχειρώντας να εξετάσει κανείς με ψυχραιμία τα κείμενα, βλέπει την εξής αντίθεση: ενώ μερικά στοιχεία της αφήγησης είναι κυριολεκτικά και ρεαλιστικά αποτυπωμένα, κάποια άλλα δεν μπορεί παρά να είναι συμβολικά, αλλιώς την πατήσαμε.
• Για παράδειγμα, δίνονται ακριβείς οδηγίες για την κατασκευή ενός φορητού βωμού, ενός χρυσοποίκιλτου κουτιού ή ενός πέτρινου ναού, δίνονται πολύ ξεκάθαρες οδηγίες ως προς την τήρηση ορισμένων κανόνων για την κοινωνία και τη διατροφή ή την καθαριότητα, που, τέλος πάντων, φαίνονται λογικές. Ή ακόμα, στην αφήγηση διάφορων συμβάντων, ενώ όλα είναι κυριολεκτικά, λιτά και τόσο ζωντανά λες και τα βλέπεις μπροστά σου, όπως όταν ζούσαν σαν αγρότες ή σαν σκλάβοι ή όταν πολεμούσαν, και μετά τσουπ! σου λέει ο αφηγητής ότι έβρεξε φωτιά και ότι φύτρωσε ένα σιτάρι από ένα μπωλ θαμένο στο χώμα και ότι το ραβδί έγινε φίδι και άλλες μαγκιές.
• Και πάνω που λές ότι καλά τα λέει ο νομοθέτης και δίκιο έχει που λέει ότι πρέπει να τρώμε μόνο καθαρά ζώα και όχι ακάθαρτα ούτε ψοφίμια, σου ξεφουρνίζει έναν φλεγόμενο βάτο ή μία νεκρανάσταση και λες ο άνθρωψ μα τι παίχτηκε τώρα, τι λέει ετούτος, θα το χάσουμε σε λίγο με αυτά που ακούμε, δε γίνονται αυτά τα πράγματα.
• Έχοντας κατά νου ότι αυτά τα κείμενα προέρχονται από ανθρώπους πολύ διαφορετικούς από τους σύγχρονους "εμάς" που δεν είχαν μόρφωση ούτε συνθήκες διαβίωσης με την έννοια που τις αντιλαμβανόμαστε τώρα, και έχοντας επίσης κατά νου ότι απευθύνονταν σε ένα κοινωνικό σύνολο κυρίως αμόρφωτο και κυρίως αγροτικό, τότε δεν είναι περίεργο που αντί για επιχειρήματα και αλήθειες, χρησιμοποιείται η συναισθηματική πλύση εγκεφάλου ως όργανο πειθούς.
• Ακόμα και αν οι τότε άνθρωποι ήταν αρκετά ώριμοι για να συμμορφωθούν με τις επιταγές της επιστήμης, η επιστήμη τότε δεν υπήρχε, παρά μόνο στο επίπεδο της παθητικής παρατήρησης των φαινομένων.
• Βλέπεις τους ανθρώπους να πεθαίνουν απλά επειδή έφαγαν κάτι ακατάλληλο και ωστόσο όταν το επισημαίνεις όχι μόνο δε σε πιστεύουν, αλλά σε εχθρεύονται κιόλας ή σε κοροϊδεύουν ή, ακόμα χειρότερα, ώσπου να βάλεις αυτή την απλή αλήθεια στο ξεροκέφαλό τους, έχουν πεθάνει άλλοι τόσοι, για το τίποτα, για μία χαζομάρα στον εγκέφαλο, για κάτι που μπορούσε να είχε αποφευχθεί.
• Και τότε, έρχεται η εύκολη λύση: παραμυθάκια. Κόλαση αν δεν πλένεις τα χέρια σου, κόλαση αν κλέβεις, κόλαση αν είσαι σεξουαλικά υπερδραστήριος. Ή ίσως αυτές οι συμβολικές ιστορίες να ήταν αποτέλεσμα της άγνοιας των πατέρων. Για παράδειγμα, όταν δεν μπορείς να εξηγήσεις γιατί πεθαίνουν οι άνθρωποι όταν πίνουν νερό από το ίδιο ποτάμι στο οποίο έπλυναν τον πισινό τους, αλλά από την άλλη ξέρεις ότι αυτό είναι αλήθεια και θέλεις να το επιβάλεις για να σώσεις καμμία ζωή, τότε τους λές ότι είναι αμαρτία. Ότι θα τους πάρει ο διάολος. Και συνήθως τους παίρνει.
• Ωστόσο, υπάρχουν στοιχεία αλήθειας, ακόμα και επιστημονικής, μέσα στα κείμενα που γράφτηκαν από αδαείς, αν τους συγκρίνει κανείς με τους τωρινούς φωστήρες.
• Μόνο που είναι εξαιρετικά δύσκολο να τις διακρίνει κανείς, ανάμεσα σε όλες αυτές τις υπερβολές, τους συμβολισμούς και τα λογοτεχνικά ευρήματα. Βάλε και τις εξουσιαστικές σκοπιμότητες μέσα, και έδεσε το γλυκό. Τόσο δύσκολο είναι να κατανοήσεις τί ακριβώς λέει, που ακόμα το συζητάμε δίχως να καταλήξουμε ως τώρα σε βέβαιο συμπέρασμα. Οπότε, ποιά η χρησιμότης?
• Όπως οι πίσσα του καναδά που για να καταστεί εμπορεύσιμη απαιτείται μεγαλύτερο ποσό ενέργειας από αυτό που τελικά παίρνουμε καίγοντας το παραγόμενο πετρέλαιο. Ασύμφορο.
• Αυτό που ενδιαφέρει πολλούς, είναι οι ιστορίες για το τέλος του κόσμου, την ημέρα της κρίσης.
• Για άλλη μία φορά, υπάρχει αυτή η αντίθεση, τη μία να περιγράφονται όλα με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες και από την άλλη καβαλάρηδες και σφραγίδες και πλάσματα μυθικά με περισσότερα μέλη από όσα δικαιολογούν τα γονίδιά τους.
• Από τη μία μεριά, είναι έτσι: όταν κάτι τελειώνει ή ανατρέπεται, τότε οι άνθρωποι βιώνουν σύγχυση και βίαια αισθήματα βγαίνουν στην επιφάνεια, ακόμα και χωρίς να έρθει το τέλος του κόσμου, αλλά το τέλος ενός γάμου ή μίας συνεργασίας.
• Έτσι είναι: όταν όλα πάνε στραβά, τότε ο καθένας κοιτάει την πάρτη του και ρίχνει το φταίξιμο στον άλλον, όμως την ευθύνη την έχει εκείνος με την μεγαλύτερη γνώση ή εξουσία.
• Έτσι είναι, έτσι ήταν πάντα και έτσι γίνεται πάντα, είτε πρόκειται για χώρες είτε για πρόσωπα.
• Αυτό, βγάζει νόημα.
• Αν αυτό βγάζει νόημα, τότε τα άλλα τί είναι? Που κολλάνε τα πύρινα σπαθιά και τα πλάσματα με τα πολλά μάτια? Είναι απλά σύμβολα του ανθρώπινου φόβου μπροστά στο άγνωστο? Γιατί πράγματι, όταν οι άνθρωποι βρίσκονται αντιμέτωποι με το άγνωστο, του δίνουν περίεργα ονόματα και το βαφτίζουν τέρας. Αντί να πούν φάλαινα, λένε λεβιάθαν.
• Σε τι αντιστοιχεί όμως, αυτό που περιγράφεται ως πλάσμα με εφτά μάτια? Γρίφος άλυτος. Κάποιοι, προσπαθώντας να εξηγήσουν κάτι τέτοια, αναγκάστηκαν να τραβήξουν στα άκρα πολλά επιστημονικά δεδομένα, να ξεχειλώσουν τη λογική ώστε να χωρέσει μέσα φαινόμενα όπως το άνοιγμα της θάλασσας, όμως κάποια στιγμή το όλο πράγμα καταντά άσκοπο.
• Άσκοπο, όχι γιατί δεν θα ήταν καλύτερα να ξέραμε κάποια πράγματα, αλλά γιατί ακόμα και αν είχαν λυθεί κάποια μυστήρια, ακόμα και τότε οι άνθρωποι δεν θα πείθονταν, αλλά προτιμούν το γνώριμο και το συνηθισμένο από το πραγματικά αληθινό και προφανές. Δεν το λέω πίκρα ή κυνισμό, απλά είναι ένα γεγονός, όπως όταν λέμε ότι οι πιγκουίνοι ζευγαρώνουν την άνοιξη ή ότι οι ανεμώνες είναι μωβ. Απλά έτσι είναι.
• Η ουσία είναι ότι μέχρι να το δείς να γίνεται μπροστά σου, οπότε μάλλον θα πείς "αυτό εννοούσε, τώρα εξηγείται!", κατά κανόνα είναι πολύ αργά και συνήθως οι επιλογές που μένουν είναι δύο.
• Υπό αυτή την έννοια, ποιός ο σκοπός του να συντηρείς για αιώνες ένα ολόκληρο ηθικο-πολιτικο-κοινωνικό σύστημα με έξοδα ασύλληπτα, απλά και μόνο για να πείς στους ανθρώπους "Μην κάνετε κοτσάνες", ειδικά όταν το ποιές είναι οι κοτσάνες είναι τόσο ρευστό κατά περίπτωση?
• Τι νόημα έχει όταν, την ώρα της απόφασης, ο καθένας είναι μόνος με το μυαλό του?
• Τι νόημα έχει, όταν την ώρα που χρειάζεσαι κάτι, το μόνο που έχεις είναι ένας ακατάληπτος φιλολογικός συμβολισμός?
• Θα κάνω κι εγώ ένα ακατάληπτο φιλολογικό συμβολισμό, λοιπόν.
• Η κοπριά παύει να βρωμάει όταν ανθίζουν τα λουλούδια.
• Πόσο σε βοηθάει αυτό?
• Το μόνο που ίσως σου κάνει είναι να αποτελέσει δοχείο των αγωνιών του καθενός, κάπου να τις βάλεις και να κλείσεις το καπάκι, μήπως μπορέσεις να κάνεις τη ζωή σου.
• Αλλά μόνο σε προσωπικό επίπεδο, και μόνο κατά βούληση, όχι υποχρεωτικά ούτε ομαδόν.