Ένα πολύτιμο Εργαλείο: το καλύτερο Βιβλίο (χαρίζεται)

• Είναι το μυαλό του. Εϊναι η ψυχραιμία να δεί τα πράγματα όπως είναι, να επιτρέπει τόση αυτονομία όση είναι ασφαλής και να ασκεί εξουσία τόσο ώστε να είναι δίκαιος.
• Είναι όμως αυτό κάτι το καθόλου αυτονόητο γιατί ένας γονιός δεν βρίσκεται πάντα σε ιδανική κατάσταση. Κυρίως η άγνοια σε συνδυασμό με την πνευματική και σωματική εξάντληση, οδηγούν πολλές φορές τους καλοπροαίρετους γονείς σε λάθη και αστοχίες.
• Το πρόβλημα με τα λάθη και τις αστοχίες στη δουλειά του γονιού είναι ότι :

1. δεν τις βλέπεις πάντα. Είτε νομίζεις ότι έτσι είναι το σωστό (επειδή έτσι μας λέει η γιαγιά, ή από συνήθεια), είτε που απλά δεν πέφτουν στην αντίληψή σου, λόγω παρατεταμένης απουσίας, είτε αφηρημάδας είτε κόπωσης είτε απλής αδιαφορίας.
2. δεν μπορεί το παιδί να στις εξηγήσει. Τουλάχιστον όχι με λόγια. Συνήθως φαίνεται στη συμπεριφορά, όμως πολύ λίγες φορές το αποδίδουμε στα πραγματικά αίτια, τα οποία συνήθως ανάγονται σε παλαιότερες ηλικίες : εμείς νομίζουμε ότι όλα γίνονται επειδή προχτές δεν του κάναμε το χατήρι, αλλά στην ουσία βγαίνει στην επιφάνεια το γεγονός ότι δεν του έχουμε διδάξει πως να αντιμετωπίζει την άρνηση, τρία ή δέκα χρόνια πριν.
3. δεν λαμβάνεται υπ' όψιν ο άμεσα ενδιαφερόμενος, το παιδί. Συνήθως τα παιδιά μας λένε διάφορα, τα οποία εμείς δεν δεχόμαστε. Μας λένε ότι ζεσταίνονται κι εμείς με το ζόρι στοιβάζουμε στρώσεις ρουχισμού για να είμαστε σίγουροι, αλλά μετά για τον εαυτό μας διαλέγουμε ένα πουκαμισάκι. Μας λένε ότι δεν πεινάνε, αλλά μπορεί ακόμα και να τα χτυπήσουμε για να αδειάσουν το πιάτο τους. Μας λένε ότι δεν μας αγαπάνε, ξανά και ξανά, αλλά εμείς νομίζουμε ότι το λένε από πείσμα. Αυτοκαταστρέφονται για να τραβήξουν την προσοχή μας, κι εμείς τα βρίζουμε ή τα περιφρονούμε ή τα αποδιώχνουμε ή τα αντιμετωπίζουμε με συγκατάβαση, αντί να παρατήσουμε για λίγο (καναδυό χρονάκια) τον εαυτούλη μας και να καλύψουμε τις ψυχικές ανάγκες τους.
4. πολύ δύσκολα διορθώνονται. Επειδή όλα γίνονται σε συναισθηματικό επίπεδο, θέλουν το χρόνο τους. Κανείς δεν μπορεί να εκβιάσει συναισθήματα, ούτε είναι το παιδί ρομπότ για να ρυθμίσεις τη λειτουργία του με το πάτημα ενός κουμπιού. Μπορεί να ακολουθείς το εγχειρίδιο του καλού γονιού επί λέξει, αλλά να το κάνεις με τόση υστερία και εμμονή που τελικά να μην αγαπάς το παιδί σου, και αυτό είναι πολύ κρίμα. Ακόμα και υπό τις καλύτερες συνθήκες, για να επανορθώσεις για κάποιο σφάλμα απαιτείται χρόνος για συζήτηση, για παραδειγματισμό, για αγκαλιά και, εν τέλει, για προσαρμογή. Καναδυό χρονάκια, πολλές φορές.
5. κρύβονται πίσω από την ενοχή. Είναι παράδοξο, αλλά αληθινό. Όταν νιώθουμε ενοχή για κάτι, αντί να το διορθώσουμε συνήθως οι πρώτες δύο αντιδράσεις είναι α) η απόκρυψη, δηλαδή να κρύψουμε αυτό για το οποίο ντρεπόμαστε για να μη μας πει κανείς τίποτα και β) να προσπαθήσουμε να υποκαταστήσουμε το σωστό με κάτι άλλο, μέσα στον πανικό μας, δηλαδή καταλαβαίνουμε ότι του μάθαμε να κάθεται στον καναπέ όλη μέρα και για να το "μπαλώσουμε" του λέμε ότι αν πάει με τα πόδια στο σχολείο θα του αγοράσουμε οκτώ κιλά παγωτό. Αυτό, το δεύτερο, συμβαίνει γιατί στην προσπάθειά μας να κάνουμε κάτι άμεσα, διαλέγουμε την πιο γρήγορη λύση, όμως με τα παιδιά δεν έχει γρήγορα. Θέλουν το ρυθμό τους, αλλιώς παραβιάζεται η φυσική τους εξέλιξη. Το σημαντικό με τα παιδιά δεν είναι να γίνει η ανατροφή γρήγορα, αλλά σωστά. Άλλωστε χρειάζονται σχεδόν δύο δεκαετίες για να ολοκληρωθεί, ας μην ξεχνάμε...

• Το καλό είναι ότι δεν είμαστε μόνοι μας. Πολλοί έχουν μεγαλώσει παιδιά πριν από εμάς και με ειλικρινή διάθεση μεταδίδουν τις γνώσεις τους με κάθε μέσο. Για κάθε ζήτημα υπάρχει και η απάντηση, που συνήθως είναι πολύ απλή.
• Προσωπικά, δυσκολεύομαι πολύ στην παραχώρηση του ελέγχου. Κάθε μέρα που περνάει, τα παιδιά μαθαίνουν πως να κάνουν και κάποιες δραστηριότητες. Τώρα, πχ, τα δικά μου μπορούν να ετοιμάζουν μόνα τους το πρωινό τους, να αλείφουν το ψωμί με μέλι, να κόβουν το τυρί, να παίρνουν μπώλ από το ντουλάπι και γάλα από το ψυγείο για να βάλουν κορνφλέηκς. Για να μπορέσω όμως να τους παραχωρήσω αυτή τη μικρή ανεξαρτησία, να τα εμπιστευτώ με το μαχαίρι, για να μη φοβάμαι ότι θα γεμίσει ο τόπος ψίχουλα και για να μην παθαίνω ανακοπή κάθε φορά που τα στέλνω να ρίξουν τα σκουπίδια στον κάδο απέναντι, έπρεπε να αλλάξω τον κοντρόλ-φρηκ εαυτό μου, την τελειομανή νοικοκυρά και τον "τρώε να τελειώνουμε" γονέα μέσα μου.
• Κι όμως, αυτή είναι η δουλειά του γονιού. Να μαθαίνει στο παιδί πως να κάνει πράγματα μόνο του ώστε κάποια στιγμή να είναι απολύτως ανεξάρτητο. Σήμερα σου επιτρέπω να κόβεις με το ψαλίδι, αύριο να πηγαίνεις μόνος σου στο σχολείο, μεθαύριο να διαλέγεις την παρέα σου και να πληρώνεις τη ΔΕΗ, την άλλη εβδομάδα να κοιμηθείς με κάποιαν, να ζήσεις όπως θέλεις, χωρίς να σου λέω εγώ τι είναι καλό και σωστό. Για να μπορέσει ο γονιός να επιτρέψει αυτές τις ανεξαρτησίες, πρέπει να έχει εμπιστοσύνη. Για να έχει εμπιστοσύνη πρέπει από νωρίς να έχει διδάξει στο παιδί πως γίνονται όλα αυτά τα πράγματα. Όταν πιάσει ο πιτσιρικάς το ψαλίδι, να μην του πει "Πρόσεχε! Θα σκοτωθείς!" αλλά ήρεμα να του δείξει πως να το πιάνει χωρίς να τραυματίσει το πρόσωπο και τα δαχτυλάκια του. Αντί να του απαγορεύσει να παίζει με τα μεγαλύτερα παιδιά ή να σκαρφαλώνει σε δέντρα ή να μαγειρεύει, να του δείξουμε και να του εξηγήσουμε πως γίνονται αυτά τα κατορθώματα, να μην βάλουμε τις φωνές όταν αναπόφευκτα κάνει λάθος αλλά με ψυχραιμία να του εξηγήσουμε πως έχουν τα πράγματα.
• Ολοένα και λιγότερα πράγματα θα περνάνε από το χέρι μας, ολοένα και λιγότερο θα ζητάνε τη γνώμη μας. Ολοένα και λιγότερο θα κάνουν ότι τους λέμε.
• Αυτά και άλλα έμαθα από αυτό το περίφημο βιβλίο που λέγεται "Τι να περιμένεις στη νηπιακή ηλικία" ή αγγλιστί "What to expect the toddler years" το οποίο πλέον δεν χρειάζομαι και για αυτό χαρίζω, αφού αφορά την περίοδο από ενός μέχρι τριών χρονών. Η σειρά "What to expect" είναι πολύ επιτυχημένη για τον απλούστατο λόγο ότι είναι γραμμένη από γονείς σε συνεργασία με επιστήμονες και αντιμετωπίζει τις αγωνίες των γονέων όχι επικριτικά ούτε ενοχικά αλλά με καθαρό μάτι και με ρεαλισμό. Δίνει πρακτικές λύσεις που πολλές φορές είναι σωτήριες, όταν όλα φαίνονται μαύρα ή καταδικασμένα.
• Δυστυχώς είναι στα αγγλικά διότι μου το έφερε κάποιος φίλος από το εξωτερικό σα δώρο, οπότε μόνο αν είστε καλοί στα αγγλικά θα σας ωφελήσει. Μπορεί να μην το χρειάζεστε οι ίδιοι αλλά να ξέρετε κάποιον που έχει παιδιά, οπότε και πάλι μπορείτε να μου στείλετε ένα μέηλ, αυτό που φαίνεται στο προφίλ μου, και θα σας το στείλω αμέσως.