Ίσως να μην έχει σημασία τελικά.

• "Το χειμερινό ηλιοστάσιο είχε τεράστια σημασία γιατί οι κοινότητες δεν ήταν σίγουρο ότι θα επιβίωναν τον χειμώνα, άρα έπρεπε να έχουν προετοιμαστεί τους προηγούμενους εννέα μήνες. Η λιμοκτονία ήταν συνήθης από τον Ιανουάριο μέχρι τον Απρίλιο, διάστημα που ήταν γνωστό και ως μήνες του λιμού. Στα εύκρατα κλίματα, ο εορτασμός στη μέση του χειμώνα ήταν ο τελευταίος πριν τον βαρύ χειμώνα. Τα περισσότερα βοοειδή σφάζονταν για να μην χρειάζονται τάισμα, κι έτσι τότε ήταν η μοναδική εποχή του χρόνου κατά την οποία υπήρχε άφθονο φρέσκο κρέας. Η πλειοψηφία κρασιών και μπυρών που είχαν παρασκευαστεί στη διάρκεια της χρονιάς ήταν και αυτά πλέον έτοιμα για κατανάλωση σε αυτή την περίοδο. Μιας και το ηλιοστάσιο σηματοδοτεί την αναστροφή της υποχώρησης του ήλιου στον ουρανό, ήταν συχνοί μύθοι γέννησης ή αναγέννησης ηλιακών θεών, σε πολιτισμούς που χρησιμοποιούσαν ημερολόγια βασισμένα στα ηλιοστάσια."
• Το γεγονός ότι υπάρχουν πολλά κοινά στοιχεία ανάμεσα στις θρησκείες, δεν είναι θέμα αντιγραφής ή ευπιστίας, αλλά αντιθέτως δείχνει ότι το συγκεκριμένο κόλπο έπιασε, ότι κάτι θεωρήθηκε καλό και για τις άλλες κοινωνίες. Αυτό δεν θα πρέπει να μας κάνει δύσπιστους, αλλά αντιθέτως πιο περίεργους, γιατί τόσες θρησκείες λένε ίδια πράγματα, μήπως υπάρχει λόγος?
• Είναι προφανές ότι ο μύθος κρύβει από πίσω του αλήθειες όχι απλώς σημαντικές αλλά ουσιώδεις για την επιβίωση, αλήθειες που εμείς οι βολεμένοι δυτικοί έχουμε την έπαρση να αμφισβητούμε από το ύψος των τραπεζικών μας λογαριασμών, γιατί μόνο αυτό μας χωρίζει από το να σκύψουμε ταπεινά μπροστά στο δέος ενός χειμώνα χωρίς θέρμανση και τρόφιμα εύκολα αποκτημένα από το πλησιέστερο σουπερμάρκετ.
• Οι θρησκείες δεν αφορούσαν μόνο την προσευχή και το ποιός θα παντρευτεί ποιόν. Οι θρησκείες ήταν ταυτόσημες με την κοινωνία γιατί οι ιερείς ήταν οι μόνοι μορφωμένοι άνθρωποι, άρα υπεύθυνοι για όλα τα σημαντικά πράγματα, από την τήρηση αρχείων, νόμων, κανόνων, μέχρι την οργάνωση της παραγωγής, το εμπόριο και την επιβίωση.
• Για άλλη μία φορά, μπορεί για εμάς η επιβίωση να μην αποτελεί ζήτημα πλέον, όμως τα παλιά χρόνια τότε που οι θρησκείες ζούσαν και βασίλευαν, μία βροχή ή η έλλειψή της μπορούσε να κάνει τη διαφορά ανάμεσα στο πόσα παιδιά θα επιζήσουν αυτή τη χρονιά ή όχι, πόση πείνα θα βρεί την ομάδα ή όχι, αν θα χρειαστεί να κάνουμε πόλεμο με τους διπλανούς ή να μεταναστεύσουμε στην άλλη άκρη του κόσμου για νερό, κοκ.
• Αυτό το κοινωνικό-οικονομικό-ηθικό σύστημα ήταν αρκετά περίπλοκο ώστε να περικλείει όσους κανόνες χρειάζονταν για την ομαλή λειτουργεία της κάθε κοινωνίας σε όλα αυτά τα επίπεδα, και οι μύθοι που χρησιμοποιούνταν για την άσκηση και εφαρμογή της πήγαζαν από τις τοπικές ανάγκες και ιδιαιτερότητες .Ο καθένας είχε τους θεούς που του άξιζαν, σα να λέμε.
• Αυτό, είναι μία μεγάλη κουβέντα, τώρα.
• Τί σημαίνει "τους θεούς που τους άξιζαν".
• Επειδή οι άνθρωποι είναι άπληστοι, βίαιοι, παρορμητικοί, μεγαλομανείς, εγωκεντρικοί, αφελείς ώρες-ώρες, ρομαντικοί τη μία και κυνικοί την άλλη, μέσα στη μυθοπλασία έβαλαν και όλα αυτά τα συστατικά.
• Όπως ένα θυμωμένος άνθρωπος θα φωνάξει, θα απειλήσει, θα χτυπήσει ίσως, ή ίσως τραβήξει και όπλο, έτσι και οι θεοί είναι εκδικητικοί και τρομεροί στις τιμωρίες τους, έγιναν το εργαλείο για τις ανθρώπινες υπερβολές.
• Όπως όλα τα εργαλεία του ανθρώπου, έχει και η θρησκεία δύο όψεις, την ωφέλιμη και την επικίνδυνη.
• Το τί θα εισπράξει κανείς από την θρησκεία είναι θέμα και προσωπικό, προβάλλοντας ανασφάλειες και τα διάφορα που φυσιολογικά μας κατατρέχουν όλους, στη μία ή την άλλη ρήση.
• Και εκεί έγκειται η αποτελεσματικότητα της θρησκείας: επειδή έχει ιστορία αιώνων, δεν υπάρχει τίποτα που να μην έχει γραφτεί, τίποτα που να μην έχει προβλεφθεί, τίποτα που να έχει μείνει έξω από τα ιερά κείμενα ανά τους αιώνες.
• Δες, ας πούμε ένα οποιοδήποτε νομοσχέδιο: ποσες αναπροσαρμογές και αναθεωρήσεις χρειάζεται μέσα σε μία δεκαετία και μόνο, ώστε να προβλέπει όλες τις δραστηριότητες... Έτσι και οι θρησκείες έχουν ενσωματώσει κάθε πτυχή της ανθρώπινης δραστηριότητας, όχι μόνο σε πρακτικό και ηθικό επίπεδο, αλλά και σε κάτι ακόμα πιο ισχυρό, την ασφάλεια κόντρα σε έναν κόσμο τόσο επικίνδυνο και απρόβλεπτα χαοτικό.
• Συμπεριλαμβάνει την επιρροή της φύσης στην ανθρώπινη υπόσταση, συμπεριλαμβάνει το φαγητό και το σεξ.
• Άρα, οι θρησκείες δεν έχουν τόσο να κάνουν με την ύπαρξη της θεότητας, αλλά με την ζωή των ανθρώπων, σε πρακτικό επίπεδο περισσότερο από κάθε άλλο και αυτό είναι ο ορισμός της πνευματικότητας, να δεί κανείς το πως συνδέεται ο άνθρωπος με όλα αυτα που τον περιτριγυρίζουν, με οξύνοια αλλά και σεβασμό, με ρέγουλα και όχι με βία.
• Κανένα νομοθετικό σύστημα δεν έχει φτάσει στο σημείο αυτό, να είναι τόσο καλά προσαρμοσμένο στην ψυχοσύνθεση του ανθρώπου. Για αυτό και είναι εξαιρετικά δύσκολο να απαγκιστρωθεί κανείς από αυτή. Αλλά από την άλλη, γιατί να το κάνει?
• Βρισκόμαστε σε μία εποχή που η γνώση είναι πιο προσβάσιμη από ποτέ, πράγμα που μας επιτρέπει να σταχυολογούμε όσα ακούμε, να ερευνούμε και να συγκρίνουμε. Έχουμε τα νοητικά εργαλεία να ξεχωρίσουμε την δοξασία από την πρακτική, τον μύθο από την αλήθεια. Έχουμε, περισσότερο από τους προγόνους μας, τη δυνατότητα να κρατήσουμε την πνευματικότητα χωρίς να πέσουμε στην παγίδα της ευπιστίας και, πάνω από όλα, έχουμε κοινωνικά την ελευθερία να το πράξουμε.
• Για ένα πράγμα δεν υπάρχει καμμία αμφιβολία.
• Οι άνθρωποι πάντα θα βρίσκουν έναν τρόπο να τα κάνουν μαντάρα.